Niemiecki kompozytor, pianista i dyrygent okresu romantyzmu. Był synem Johanny Henrike Christiane Nissen i Johanna Jakoba Brahmsa. Dwa lata po narodzinach Johannesa, urodził się jego młodszy brat – Friedrich. Najstarszą z rodzeństwa była zaś Elisabeth Wilhelmine Luise, urodzona w 1831 roku.
Pierwszym nauczycielem muzyki był dla Johannesa jego ojciec – miejski muzykant, później kontrabasista orkiestry miejskiej w Hamburgu. Następnie kontynuował naukę u Friedricha Willibalda Cossela, który nauczył go podstaw gry na pianinie[1]. Potem jednak nauczyciel zaczął zdawać sobie sprawę, że chłopiec zyska lepsze perspektywy ucząc się u Eduarda Marxsena, pianisty i kompozytora.
Robert Schumann, kompozytor, a zarazem krytyk muzyczny, po wizycie Brahmsa w 1853 roku i zaznajomieniu się z jego próbami kompozytorskimi, zamieścił w swoim Neue Zeitschrift für Musik artykuł obwieszczający pojawienie się geniusza muzyki niemieckiej. Przyjaźń obu kompozytorów trwała również w czasie choroby Schumanna (Schumann cierpiał na chorobę psychiczną), aż do jego śmierci w 1856 roku. Później Brahms stał się opiekunem i najbliższym przyjacielem Clary Schumann aż do jej śmierci 20 maja 1896 roku.
Brahms uważał, iż jako kompozytor urodził się za późno. Tym sformułowaniem dawał wyraz swemu przywiązaniu do tradycji, które wyrażało się w kontynuowaniu barokowych i klasycznych form oraz wzorców, uznawanych w romantyzmie powszechnie za przebrzmiałe. Tym samym przeciwstawił się programowości w muzyce, pisząc muzykę absolutną. Ideologia taka znalazła swoje sformułowanie teoretyczne tuż po roku 1850 w dziele znanego krytyka wiedeńskiego Eduarda Hanslicka, który był zwolennikiem muzyki Brahmsa, a przeciwnikiem Wagnera. Hanslick twierdził, iż wyrażanie uczuć nie jest zadaniem muzyki, a piękno utworu polega na pięknie jego formy, melodii i innych elementów muzyki. Sam Brahms nie lubił Wagnera, ale go doceniał. Wagner zaś Brahmsa nie poważał, nazywając go drewnianym Johannesem.
Brahms nie angażował się w konflikty dzielące niemieckie środowisko muzyczne. Mimo to był celem nieustannych ataków ze strony wyznawców Wagnera, Liszta i Brucknera, którzy upatrywali w nim głównego przeciwnika ideologicznego.
Pod koniec życia chorował; niedługo przed śmiercią stwierdzono u niego raka wątroby. Zmarł nad ranem 3 kwietnia 1897 roku. Pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu. [Wikipedia]